1967 yılında Sovyetler Birliği 50. kuruluş yıldönümünü kutladı. Yerdeki etkinliklerin yanı sıra, bu kutlamaların bir parçası da uzayda bir gösteriyi içeriyordu. Ancak bu şov, “uzaydan düşen adam” olarak bilinen kozmonot Vladimir Komarov‘un gereksiz ölümüyle sonuçlandı.
Plan yörüngeye iki uzay aracı göndermekti. Önce Komarov’un içinde bulunduğu Soyuz 1 fırlatılacak ve bir gün boyunca Soyuz 2 olarak adlandırılan aracın gelmesini bekleyecekti. Araçlar daha sonra buluşacak ve Komarov kendi aracından sürünerek ve Soyuz 2’ye binerek bir uzay yürüyüşü yapacaktı. Soyuz 2’deki iki kozmonottan biri daha sonra her iki araç da Dünya’ya doğru yola çıkmadan önce Soyuz 1’e dönecekti.
Çok tartışılsa da, planlanan fırlatmadan aylar önce fırlatmanın iyi gitmeyeceğinin anlaşıldığına dair iddialar var. Starman: The Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin adlı kitaba göre, Yuri Gagarin ve diğer kıdemli teknisyenler aracı incelediklerinde, bazıları aracın uzaya gönderilmesinin tehlikeli olacağını gösteren 203 yapısal sorun buldular.
Gagarin hataları listeleyen 10 sayfalık bir not hazırlamıştı ama kimse bu raporu Rus lideri Leonid Brejnev‘e götürmeye cesaret edemedi. Muhtemelen, Brejnev tarafından Sovyetlerin 50. yıl kutlamalarını sabote etmekle suçlanıp ölüm cezasına mahkum edilmekten korktular.
Gagarin’e göz kulak olması için görevlendirilen KGB ajanı Venyamin Russayev‘le görüşen Starman’in yazarlarına göre, Komarov’un arkadaşları onu görevi reddetmeye ikna etmeye çalışmış. Ancak Komarov, görevden çekilmesi halinde arkadaşı Gagarin’i göndereceklerini biliyordu. Komarov, bunun muhtemelen Gagarin’in ölümü anlamına geleceğini bildiği için çekilmeyi reddetti.
Bunun yerine Komarov, kendisini ölüme gönderenlerden küçük bir intikam eylemi planladı. Söylendiğine göre, bir şeyler ters giderse, tabutu açık bir cenaze töreni yapılmasını talep etti.
Fırlatma günü Gagarin olağan protokole göre hareket etmedi ve Komarov’la konuşmak için fırlatma rampasına inmeden önce basınç kıyafeti talep etti. Fırlatmayı iptal ettirecek kadar geciktirmeye çalışıyor olabilirdi, ancak planı buysa da işe yaramadı. Komarov fırlatıldı ve aracın içinde uzaya çıktı. Ancak oraya vardığında, güneş panellerinden biri açılmayınca işler hızla ters gitti ve aracı enerjisiz bıraktı.
Kapsül bir süre sonra gezegene dönüş yolculuğuna başladı ama atmosferde dengesini kaybederek kendi çevresinde fırıl fırıl dönmeye başladı. Uzay aracının tabanı yere doğru dönemediği için iniş roketlerin hızını yumuşatamıyordu. Kapsül 2,8 tonluk ağırlığıyla ve çok yüksek bir hızla yere çaptı.
Starman’e göre, Komarov’un son sözleri Türkiye’deki ABD telsiz dinleme karakolları tarafından da duyuldu: “Bu şeytan gemisi! Elimi attığım hiçbir şey düzgün çalışmıyor” demiş ve ölüme doğru düşerken öfke çığlıkları atmıştı.
News
