Çocukluk çağında sık sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının altında böbrek reflüsü yatıyor olabilir. Doğumsal olarak görülebildiği gibi, ilkokul çağında tuvalete gitmekten kaçınan, tuvaletini erteleyen çocuklarda da ortaya çıkan böbrek reflüsüne karşı anne babaların dikkatli olmaları gerekiyor.
Çocuklarında sık sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonların sebebi vezikoüreteral reflü (VUR), halk arasında böbrek reflüsü adı verilen hastalık olabilir. Mide de görülen reflü hastalığı gibi bu hastalıkta da mesanedeki idrar, idrar yapma esnasında böbreklere geri kaçar. Bazı durumlarda tek böbrekte bu sorun yaşanırken, bazı durumlarda iki böbrekte de bu sorun görülebilir.
İDRARINI TUTMASIN
Böbrekten sonraki idrar yolunun idrar torbasına açıldığı yerin yapısal veya fonksiyonel olarak bozuk olması böbrek reflüsünün sebebidir. Genellikle doğumsal olarak ortaya çıkan hastalığın diğer sebebi ise idrar torbası içindeki basıncın çok yüksek olmasıdır. Bu nedenle çocukların mutlaka tuvaletleri geldikleri zaman, mutlaka tuvaletlerini yapması, idrarlarını uzun süreli tutmamaları gerekir.
Mesane içindeki basınç artışı idrar torbasından sonraki yolda, idrarın akmasına engel olacak bir hastalığın bulunması veya mesanenin kasılıp gevşemesinde sorun yaratan bir fonksiyonel bozukluğun olmasından kaynaklanır.
İDRAR YOLU
ENFEKSİYONLARININ
NEDENİ
BÖBREK REFLÜSÜ OLABİLİR
Çocuklarda böbrek nakli gerektiren böbrek yetmezliğinin en sık görülen sebebi VUR dur. Bu yüzden sık sık ateşli idrar yolu enfeksiyonu geçiren, ailesinde reflü hastalığı olan veya idrar yapma sorunları olan çocuklarda vezikoüreteral reflü hastalığı olup olmadığı araştırılmalıdır. Erken teşhis ve tedavi bu çocuklarda böbrek yetmezliği gelişmesi ihtimalini ortadan kaldırır.
GENETİK YATKINLIĞA DİKKAT
Hastalığın kalıtsal geçiş özelliği olduğundan hastanın kardeşlerinin de reflü yönünden araştırılması gerekir. Reflüsü olan ve tedavi edilmeyen çocukların %10-20’sinde böbrek yetmezliği gelişir.
BÖBREK YETMEZLİĞİNE
NEDEN OLABİLİR
Böbrek reflüsü tüm çocukların %1-2’sinde görülür. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan çocukların ise %30-50’sinde görülmektedir. Böbrek reflüsü görülen çocukların %30’unun böbreklerinde ise hasar (renal skar) meydana gelir. Skar dokusu gelişmesi böbreklerdeki idrar yapan dokuların ölmesi ve böbrek yetmezliği gelişmesi anlamına gelir.
BÖBREKTEKİ HASARIN
DERECESİ ÖNEMLİDİR
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan çocuklar vezükoüreteral reflü nedeniyle değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme voiding sistografi dediğimiz radyolojik görüntüleme yöntemi ile yapılır. Bu tetkiki radyoloji uzmanı ve üroloji uzmanı beraber yapar.
İdrar yapma esnasında böbreğe geri kaçan idrarın hem böbrek içerisinden yapmış olduğu yüksek basınç hem de mesaneden geri gelen idrarın kirli olması nedeniyle böbrekte doku kaybı olur. Böbrek dokusundaki hasarın derecesini belirlemek için yapılan tetkik DMSA böbrek sintigrafisidir.
Hastalığın derecesi voiding sistografide mesaneden kaçan idrarın çıktığı seviye ve böbrekte yaptığı bozukluğun derecesine göre 1 (en hafif) den 5 (en ağır) e kadar sınıflandırılır.
TEDAVİDE AMAÇ
BÖBREK DOKUSUNU
KORUMAK
Tedavideki temel amaç böbrek dokusunun korunmasıdır. Cerrahi tedavide derecesi ileri olmayan hastalarda ilk tedavi seçeneği endoskopik tedavidir. Bunun yanında laparoskopik, robotik ve açık cerrahi de diğer tedavi alternatifleri arasındadır. Üroloji uzmanı yapacağı tedavi şeklini vezikoüreteral reflünün derecesi, böbrekteki bozulma yüzdesi, hastanın yaşı, hastanın genel durumu ve üriner enfeksiyon gelişme sıklığına bakarak karar verir.
Hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki youtube linkinden faydalanabilirsiniz.
Prof. Dr. Mete Kilciler
Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi
Üroloji Anabilim Dalı
VM Medicalpark Bursa Hastanesi
News
