Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın (WWF) Yaşayan Gezegen Raporu’na göre insan faaliyetleri, sadece 50 yılda yaban hayatı popülasyonlarının ortalama büyüklüğünde “felaket” bir düşüşe katkıda bulundu. Her iki yılda bir yayınlanan raporun yeni sürümü, Londra Zooloji Derneği tarafından geliştirilen ve 1970’ten 2020’ye kadar 5.495 omurgalı türünde yaklaşık 35.000 popülasyonu izleyen Yaşayan Gezegen Endeksi’nin yardımıyla dünyanın biyolojik çeşitliliğinin durumunu detaylı bir şekilde inceliyor.
Rapora göre, izlenen yaban hayatı popülasyonlarının ortalama büyüklüğü %73 oranında azaldı. Ancak, çalışma yazarları bu istatistiğin gerçekte ne anlama geldiğini anlamanın önemli olduğunu belirtiyorlar. Araştırmacılar, bunun kaybolan türleri veya popülasyonları göstermediğini, bunun yerine omurgalı nüfuslarının ne kadar küçüldüğünü gösterdiğini vurguluyor. En ciddi düşüşler arasında tatlı su popülasyonları (%85), ardından kara hayvanları (%69) ve ardından deniz hayvanları (%56) bulunuyor. Bu eğilimlerin sebepleri arasında çok sayıda faktör bulunsa da, temel olarak habitat bozulması, aşırı sömürü, istilacı türler, hastalık ve iklim değişikliği gibi öne çıkan bazı unsurlar bulunuyor.
Amazon yağmur ormanlarında büyük düşüş
Elbette bu nüfus düşüşü Dünya’nın her yerinde aynı etkiye sahip değil ve gezegenin en fazla biyolojik çeşitliliğe sahip bölgelerinden bazılarının en çok etkilenen bölgeler olduğu görülüyor. Örneğin, Amazon yağmur ormanları dahil olmak üzere Latin Amerika ve Karayipler’deki omurgalı hayvan popülasyonları 1970’ten bu yana göreceli bollukta %95’lik bir düşüş gördü. Biyolojik çeşitliliğin bir başka zengin merkezi olan Afrika’daki yaban hayatı popülasyonlarında da ortalama %76 civarında bir düşüş görüldü.
Kuzey Amerika ve Avrupa’da düşüşler daha az şiddetliydi, ancak bunun, bu bölgelerdeki çevresel etkilerin dünyanın diğer bölgelerine “ihraç edilmesinin” bir yansıması olması mümkün. Ayrıca, Yaşayan Gezegen Endeksi Projesi ortak yöneticisi Valentina Marconi, bu bölgelerin 1970’lerde zaten yaşam alanı bozulmasından ciddi bir şekilde etkilenmiş olduğunu belirtiyor.
Neyse ki raporun tamamı kötü haberle dolu değil ve son on yıllarda sabit kalan veya hatta büyüyen birkaç yaban hayatı popülasyonu da var. Örneğin, Doğu Afrika’nın Virunga dağlarındaki bir dağ gorilleri alt popülasyonu 2010 ile 2016 arasında her yıl %3 oranında artış yaşarken, Orta Avrupa’nın bizon popülasyonları 1970 ile 2020 arasında sıfırdan 6.800’e fırladı.
Ancak bu birkaç iyi haberin dışında, rapor, Dünya gezegeninin yaban hayatı popülasyonları için oldukça kasvetli bir resim çiziyor.
News
